Sau một hồi xếp hàng rồng rắn, kiểm tra túi xách, bạn bước vào trong lòng một kim tự tháp bằng kính trong, đi thang cuốn xuống bên dưới là thấy mình đã lọt vào… địa ngục? Thưa không, bạn vào được bên trong nơi lưu trữ một kho tàng vô giá của lịch sử loài người. Với gần 40.000 vật phẩm thuộc đủ mọi lãnh vực văn hóa, nghệ thuật, điêu khắc, hội họa, vũ khí… của các nền văn minh đã sống trên trái đất từ thời tiền sử đến thế kỷ 21, bảo tàng Louvre tại Paris chính là địa chỉ phải tìm đến ít nhất một lần trong đời.

Bảo tàng Louvre, Paris luôn thu hút khách tham quan (ảnh P. Nguyễn Dũng)

Đây chính là một trong 10 bảo tàng mỗi năm thu hút nhiều khách tham quan nhất thế giới nên bạn phải làm quen sánh bước, dõi mắt, chụp ảnh cùng với đám đông quanh mình. Ấy thế mà mới hồi đầu mùa hè 2018 đã có hai vị khách rất đặc biệt tưởng như đã có riêng cho họ cả bảo tàng rộng lớn này.


Tượng Venus của Milo (ảnh P. Nguyễn Dũng)


Có đến 99,9% tượng, tranh… trong Louvre là tác phẩm của người da trắng và mô tả người da trắng nên bức Chân dung của một phụ nữ da đen đã là một “tuyệt tác” lịch sử (ảnh P. Nguyễn Dũng).

Họ là cặp vợ chồng nghệ sĩ Mỹ gốc châu Phi tài hoa, nổi tiếng và cực kỳ giàu có. Theo Forbes, tổng giá trị của cặp Jay Z và Beyoncé này lên đến 1,255 tỷ USD, trong đó phần của người chồng, Vua Hip-Hop Jay Z là 810 triệu USD.

Mà phải có giá trị đến như thế thì họ mới có đủ lực mà lobby ban giám đốc Louvre đồng ý cho họ vào trong thu hình video clip ca nhạc. Điều không ngờ clip ấy, bài Apes..t cũng đã vô tình trở thành một cẩm nang mini hướng dẫn những du khách chưa có nhiều lần trải nghiệm chiêm ngắm những vật phẩm giá trị được trưng bày trong không gian Louvre rộng trên 72.000m2.

Tuyệt tác Mona Lisa của Leonard de Vinci (ảnh Bảo tàng Louvre)


Luôn có đám đông vây quanh nàng Mona Lisa (ảnh P. Nguyễn Dũng)

Mona Lisa nè, không có ai chụp rõ được chân dung người nữ với nụ cười bí hiểm. Nam danh ca Mỹ da đen Nat King Cole nổi tiếng với ca khúc Mona Lisa có câu… “Mona Lisa, Mona Lisa men have named you…. Are you lonesome…?”
Như 90% khách tham quan muốn ngắm tuyệt tác Mona Lisa (hoặc La Joconde) của ông Leonard de Vinci đều phải trước nhất bước vào gian Denon và cứ thế tiếp tục rảo bước qua vài hành lang dài với vô số những nghệ phẩm các loại trừng bày hai bên để rồi sẽ thấy hiện ra trước mắt mình tượng một nữ thần tung cánh, mà tiếc là đã bị gẫy mất đầu. Đó là tượng đá mô tả nữ thần chiến thắng Nike trong thần thoại Hy Lạp, đứng trên bệ đá tạc hình con tàu khải hoàn. Tượng nữ thần chiến thắng tung cánh Samothrace này cao 2,75m nhưng nếu tính cả bục thì vươn lên đến 5,57m. Trong video clip Apes..t, bạn thấy Beyonce trang phục màu trắng theo kiểu nữ thần cùng chồng và các vũ công uốn éo trước tượng này.

Và họ, toàn những nghệ sĩ da đen cũng tiếp tục ca vũ ngay phía trước một bức tranh cao hơn 6m và dài gần 10m mô tả cảnh đăng quang của hoàng đế Pháp Napoleon I và Nữ hoàng Joséphine hồi năm 1804 trong Vương cung Thánh đường Đức Bà Paris. Chung quanh cặp vợ chồng nổi tiếng này toàn là những vị tướng, nhà quý tộc da trắng.

Liệu khi năm 2018 kết thúc, số khách tham quan bảo tàng Louvre có vọt tăng cao trở lại như thời cao điểm từng thu hút trên 9 khách hay không khi mà chỉ trong ba tháng hè đã có 109 triệu lượt người xem video clip Apes..t. Vì trong vài phút ca nhạc ngắn ngủi ấy, họ còn giới thiệu khéo ba tuyệt phẩm lịch sử khác.


Chân dung một phụ nữ da đen, một tác phẩm cột mốc trong sự nghiệp của nữ họa sĩ Pháp da trắng Marie-Guillemine Benoist vào năm 1800, 6 năm sau khi chế độ nô lệ đã bị xóa sổ tại Pháp (ảnh Bảo tàng Louvre)
Đó là bức Chân dung một phụ nữ da đen của nữ họa sĩ Pháp da trắng Marie-Guillemine Benoist thực hiện năm 1800, tức sáu năm sau khi chế độ nô lệ bị xóa sổ tại Pháp. Đi xâu vào quá khứ hơn thì có vật trưng bày to, nặng nhất là khối đá đầu người thân sư tử (Đại nhân sư thành Tanis) có từ năm 2600 trước Công nguyên và được bảo tàng Louvre mua về trưng bày từ năm 1826.

Du khách trước bức tranh Tiệc cưới Cana của danh họa Veronese (đối diện với bức Mona Lisa), Bảo tàng Louvre (ảnh P. Nguyễn Dũng)
Tuy nhiên nếu có dịp đi du lịch Paris, tham quan Louvre, bạn nhớ tìm ngắm thêm những tuyệt tác khác như bức tranh Tiệc cưới Cana của Véronèse. Và hãy chịu khó đi xuống vài chục bậc thang trong gian Denon để có những phút ngỡ ngàng trước nét đẹp thanh tao và dáng vẻ mềm mại của nàng Vénus qua tài điêu khắc của Milo. Và càng không thể vô tình bỏ qua khối điêu khắc Throne (Ngai vua) của nghệ nhân người Nhật Kohei Nawa đến từ cố kinh Kyoto. Khối đá được lát phủ lên bởi những lá vàng mỏng mịn này cao hơn 10m và nặng đúng 3 tấn và được trục lên lơ lửng ngay phía dưới lòng kim tự tháp bằng kính trong mà kiến trúc sư tài danh I. M. Pei đã sáng tạo cho Louvre vào năm 1989.

Nhưng bạn phải cố gắng dậy thật sớm, nhanh chân đến Louvre mua vé vào trong thì mới hy vọng có được vài giây thư thái mà ngắm nàng Mona Lisa mà gần đây quen được gọi đúng tên hơn là nàng Lisa Ghehardini. Lúc nào cũng có đám đông phía trước bức tranh này của Leonardo de Vinci.

Mới đây có ông bác sĩ người Ấn nọ làm việc tại Boston, Mỹ khẳng định rằng nàng thơ của nghệ nhân tài danh người Ý thời Phục Hưng bị bệnh…. bướu cổ nên đường chân tóc rất mỏng, nước da mặt phang phảng sắc vàng lợt, hai bàn tay bị sưng và nụ cười không thật tươi! Ngày nay, chúng ta tin rằng Lisa Gherardini đã làm người mẫu cho Da Vinci trong khoảng thời gian từ 1503 đến 1506, khi 24 tuổi.

P. Nguyễn Dũng (DNSG 19.9.2018)